โรคข้อเข่าเสื่อมคือภาวะที่กระดูกอ่อนผิวข้อเข่า มีการสึกหรอสึกกร่อน หรือมีผิวข้อสึกกร่อน และเสื่อมอย่างช้าๆ และจะเป็นมากขึ้นตามเวลาที่ผ่านไป ถ้าเกิดอาการเรื้อรัง กระดูกจะมีการซ่อมแซมตัวเองจนเกิดเป็นกระดูกงอกขรุขระขึ้นภายในข้อ ก็จะทำให้การเคลื่อนไหวติดขัด และมีเสียงดัง เมื่อไม่มีผิวกระดูกอ่อนมาห่อหุ้ม เนื้อกระดูกที่มาชนกันขณะรับน้ำหนักจึงทำให้เกิดอาการเจ็บปวดเมื่อพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ
ในผู้ป่วยที่มีอาการมากแล้วจะมีแนวแกนขาผิดปกติ ขาอาจโก่งเข้าด้านในหรือบิดออกนอก และทำให้การรับน้ำหนักของข้อเข่าผิดปกติได้ทำให้เกิดอาการปวดเข่า เข่าบวม ข้อยึดติด เข่าผิดรูปไม่สามารถประกอบกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติ โรคข้อเข่าเสื่อมนี้เกิดจากการเสื่อมตามอายุขัยส่วนใหญ่เกิดกับข้อใหญ่ๆ เช่น ข้อสะโพก ข้อเข่าและข้อกระดูกสันหลัง ปัญหาปวดเข่าพบได้มากในผู้สูงอายุหญิงมากกว่าชาย การอยู่ในอิรอยาบถที่เข่าถูกกดพับ นั่งคุกเข่าพับเพียบ ขัดสมาธิ ซึ่งเป็นท่าที่ทำให้ข้อเข่าถูกกดพับ และเอ็นกล้ามเนื้อถูกยึดมาก ทำให้การหมุนเวียนของเลือดไปเลี้ยงเข่าไม่ได้ดี และเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุไม่ค่อยชอบออกกำลังกาย อีกทั้งต้องทำงานหนักไม่มีการพัก ประกอบกับน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น ทำให้เข่าต้องแบกน้ำหนักส่วนเกินนั้น กล้ามเนื้อจึงหย่อนสมรรถภาพลง จึงทำให้เป็นโรคเข่าเสื่อมได้ง่าย โดยทั่วไปหากเกิดจากการเสื่อมของข้อมักจะเริ่มจากข้อเข่าด้านในก่อน เมื่อมีการสึกเพิ่มขึ้นจึงเสื่อมทั้ง 3 ข้อย่อยคือ ผิวข้อด้านใน ผิวข้อด้านนอก และผิวข้อด้านหลังกระดูกสะบ้า ผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมอาจมีภาวะเสื่อมของข้อหลาย ๆ แห่งพร้อมกันโดยเฉพาะในข้อที่ต้องแบกรับน้ำหนักมาก เช่น ข้อสะโพก ข้อกระดูกสันหลัง กระดูกคอ ข้อนิ้วมือ เป็นต้น
ทำไมข้อเข่าของคนเรา ถึงเกิดอาการเสื่อม
ไม่ใช่แต่ผู้สูงวัยอย่างเดียวเท่านั้นที่มีปัญหานี้ จากงานวิจัย เข่าเราเริ่มเสื่อมตั้งแต่ 22 ปี แต่จะแสดงอาการหนักสุดตอน 50 ปีขึ้น
อาการของข้อเข่าเสื่อม อักเสบตามข้อต่อ
เริ่มมีเสียง ก๊อกแก๊ก ๆ หรือเริ่มรู้สึกว่าฝืดๆ ที่ข้อเข่า เหยียดข้อเข่าได้ไม่เต็มที่
โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นโรคที่พบในผู้ป่วยสูงอายุ ผิวของข้อเข่ามีกระดูกอ่อนปกคลุมอยู่ ทำหน้าที่เสมือนโช้คอัพรองรับและกระจายน้ำหนัก ภายในข้อเขามีน้ำไขข้อหล่อเลี้ยงกล้ามเนื้อรอบข่าเพื่อป้องกันการสึกกร่อนของข้อเข่า เมื่ออายุมากขึ้นหรือรับน้ำหนักมากเกินไป หรือมีการบาดเจ็บกระดูกอ่อนตรงผิวข้อเข่าจะค่อย ๆ สึกกร่อน ส่งผลให้มีกระดูกงอก(หินปูน) ขรุขระและมีการสูญเสียน้ำในข้อเข่า ทำให้ข้อเข่าเกิดเสียงดังและมีอาการปวดขัดเมื่อมีการเคลื่อนไหว เมื่อข้อเข่าเสื่อมมากขึ้นจะโก่งงอ พร้อมทั้งอาจทำให้ข้อเข่ามีขนาดใหญ่ขึ้น ในที่สุดผู้ป่วยต้องใช้ไม้เท้าช่วยหรือบางคนจะเดินน้อยลง ทำให้กล้ามเนื้อที่ขาลีบลง ข้อจะยึดติดเหมือนมีสนิมเกาะ เหยียดขาได้ไม่สุด ซึ่งทำให้เกิดอาการตามมาดังนี้
หากท่านเริ่มมีปัญหาของข้อเข่า ควรให้ความสนใจอย่างจริงจัง และพิจารณาดูว่า มีอะไรเป็นสาเหตุดังกล่าว จะเป็นต้องเริ่มต้นฝึกออกกำลังกล้ามเนื้อของข้อเข่าให้แข็งแรงขึ้น อย่าได้ประมาท
การรักษาโรคเข่าเสื่อมมีหลายวิธี ขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วย ระยะของโรค โดยมีเป้าหมายเพื่อลดอาการปวดข้อเข่า ฟื้นฟูการทำงานของข้อเข่า ป้องกันภาวะแทรกซ้อน เพื่อให้ผู้ป่วยดำเนินชีวิตประจำวันได้อย่างปกติ หรือใกล้เคียงปกติมากที่สุด ซึ่งวิธีการรักษาหลากหลาย เช่นการรักษาโดยไม่ใช้ยา แพทย์จะให้ความรู้เรื่องข้อเข่าเสื่อม เพื่อให้ผู้ป่วยพยายามลดปัจจัยต่างๆ ที่ทำให้เข่าเสื่อมลุกลาม เน้นการออกกำลังและการบริหารกล้ามเนื้อรอบเข่า การใช้อุปกรณ์เครื่องช่วยต่างๆ เช่น การใช้ไม้เท้า การเสริมรองเท้าเป็นลิ่มด้านนอก การใช้สนับเข่า เพื่อช่วยเสริมความมั่นคงของข้อเข่า รวมทั้งช่วยลดอาการปวดข้อเข่า การลดน้ำหนัก หรือใช้วิธีการอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น การใช้เลเซอร์ การฝังเข็ม การใช้ความร้อน การใช้สนามแม่เหล็ก ทั้งนี้แพทย์จะพิจารณาการรักษาร่วมกับผู้ป่วย และเลือกทางที่ดีที่สุด การรักษาโดยยา แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาให้ยารับประทานตามอาการของโรค รวมถึงการใช้ยาทาเฉพาะ ประเภทที่เหมาะสมตามอาการของแต่ละราย
เซซามินช่วยเรื่อง ข้อเข่าเสื่อม ได้อย่างไร
หนึ่งในวิธีธรรมชาติที่สามารถช่วยได้ สารเซซามิน สามารถช่วยยับยั้งหรือชะลอการเกิดการอักเสบได้ จึงช่วยบรรทาอาการปวดของผู้มีปัญหาข้อเสื่อมได้
